Karpacka Troja

1Miejsce to owiane legendami od wieków nazywane jest „Wałami Królewskimi”. Położone jest tuż nad płaskim dnem doliny rzeki Ropy. Wzgórze z grodziskiem o bardzo stromych zboczach (N, S, E), nachylonych 20-40º wznosi się prawie 30 m ponad otaczające je z trzech stron doliny. Stanowisko należy do najważniejszych zabytków archeologicznych w Polsce. Wpisane jest do rejestru zabytków. W początkach XVIII wieku odkryto tu 3 bożyszcze pogańskie. Na miejsce to badacze starożytności zwrócili szczególniejszą uwagę już w XIX wieku, a w XX wieku prace wykopaliskowe prowadzono tu wielokrotnie. Pierwsze profesjonalne badania przeprowadziła tu Karpacka Ekspedycja Archeologiczna kierowana przez A. Żakiego w 1957 roku. W 1958 i 1962 prowadził tu badania wykopaliskowe archeolog A. Kunysz. Potwierdzono istnienie grodziska wczesnośredniowiecznego i odkryto zabytki, które datowano na inne okresy pradziejów. Później obecność wśród nich fragmentów ceramiki kultury mierzanowickiej stwierdził M. Parczewski, a kultury Otomani-Füzesabony J. Gancarski. Sławę Trzcinicy i rewelacyjne wyniki naukowe przyniosły badania prowadzone przez J. Gancarskiego w latach 1991-1998, 2005-2009. Objęły one łącznie ponad 20 arów powierzchni obiektu i miały charakter interdyscyplinarny.

Jest to obiekt, o szczególnej wartości historycznej i kulturowej. Naturalna niedostępność chroniła go przed zniszczeniem. Odkryto tu najstarsze osady obronne z dotąd znanych w Polsce i stwierdzono pierwsze ślady oddziaływania cywilizacji anatolijsko-bałkańskiej na tereny ziem polskich. Jest to też jedno z najstarszych i najlepiej zachowanych grodzisk słowiańskich (770-1031 r.n.e.) zajmujące prawie 3,5 ha powierzchni. Wały obronne licząc od podstawy nasypów dochodzą jeszcze dzisiaj do 10 m. wysokości.
W początkach epoki brązu zbudowano tu osadę warowną. Broniona była ona wałem drewniano-ziemnym z palisadą, palisadą, fosą i samą stromizną stoków. Mieszkała w niej ludność grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej (2100-1650 p.n.Ch.) pozostająca pod silnymi wpływami zakarpackimi. Potem w latach 1650-1350 p.n.Ch. żyła tu zakarpacka ludność kultury Otomani-Füzesabony, o bardzo wysokim poziomie cywilizacyjnym. Zbudowała ona drogę i bramę wjazdową do grodu, wzmocniła obwarowania, a po ich pożarze odbudowała fortyfikacje i powiększyła osadę do powierzchni prawie 2 ha, zabezpieczając ją palisadą i fosą od strony najłatwiejszego dostępu. W tym czasie spotykamy tu oddziaływania kulturowe idące od strony wielkich cywilizacji basenu Morza Śródziemnego, ale także od północy docierały tu wpływy kultury trzcinieckiej. Było tu znaczące pradziejowe centrum kulturotwórcze.
W okresie wczesnego średniowiecza (780-1031 r. n. e.) znajdował się tu ośrodek lokalnej władzy, a potężny, wieloczłonowy gród zajmował ponad 3 ha powierzchni opasanej wałami o łącznej długości 1250 m. Umocnienia grodu w Trzcinicy były wielkimi konstrukcjami inżynieryjnymi naszych przodków.

W trakcie interdyscyplinarnych badań prowadzonych w Trzcinicy w latach 1991-98, 2005-2009 odkryto ponad 160 tysięcy zabytków archeologicznych i przebadano konstrukcje obronne. Znaleziono duże ilości glinianych naczyń oraz inne wyroby z ceramiki. Odkryto liczne wyroby kościane i rogowe, kamienne i krzemienne, unikalne zabytki z brązu i żelaza. Znaleziono dowody dalekosiężnych kontaktów. Odkryto przedmioty kultu, wytwory sztuki pradziejowej, narzędzia, broń i ozdoby. Uzyskano wiele danych dotyczących chronologii badanych osad oraz gospodarki i środowiska naturalnego. Niezwykle cenny okazał się srebrny skarb wczesnośredniowieczny, składający się z monet, różnego rodzaju ozdób, kawałków srebra i unikalnego okucia pochwy miecza. Prze cały okres funkcjonowania obiektu obronnego w Trzcinicy nakładały się tu i łączyły różnorodne wpływy kulturowe. Dokonane w Trzcinicy odkrycia przyniosły wiele nowych danych dla poznania początków epoki brązu w tej części Europy oraz wczesnośredniowiecznych grodzisk słowiańskich. Szczególna wartość historyczna i kulturowa tego miejsca, związki z kulturami basenu Morza Śródziemnego sprawia, że nazywane jest także „Karpacką Troją”

żródło: http://www.karpackatroja.pl/okarpackiejtroi_10_0.html